Nier: Automata

Terwijl ik in een bos tegen Middeleeuws-achtige machines aan vechten ben zet Nier: Automata mij aan het denken. De robots die in het bos leven beschermen hun rijk en diens bewoners tegen indringers, tegen een moordende androïde kunnen ze echter weinig uithalen. Terwijl ik hele patrouilles in reepjes snijdt ontdek ik een grote groep vijanden. Mijn dorst naar machineolie voert mijn rechtstreeks naar een ontmoetingsplaats waar de slachtoffers op een rij staan. Hier begin ik direct aan mijn dodelijke dans. Door mijn ongeremde enthousiasme moet ik de hopeloze angstkreten van de robots gemist hebben, maar als ik de overgebleven slachtoffers afmaak besef ik me wat er net is gebeurd.Voelen ze dan toch iets?

PlatinumGames vertelt een verhaal over intelligente machines. "Emoties zijn verboden", berispt de strenge stem van 2B, die 9S te allen tijde begeleid, met filosofische toon. Daarbij is het toch de vraag of een androïde überhaupt de juiste gesprekspartner is als het onderwerp gevoelt betreft. Deze baseren hun besluit op analytische diagnosen en complexe gedragsalgoritmen, met menselijke bewustzijn heeft dat weinig te maken. En toch probeert PlatinumGames ons met Nier: Automata een verhaal over robotten te vertellen waarbij de hoofdpersonen minder inwisselbaar zijn dan hun onderdelen. Weet de ontwikkelaar hier in te slagen?

De machines bevinden zich al duizenden jaren in oorlog. Ze vechten tegen andere machines, of beter gezegd de overblijfselen daarvan. Wij bevinden zich aan de kant van de androïden, die zich vanuit een ruimtebasis zijn gezonden, beneden op de verwoeste Aarde leven de verroeste robots. Dit oorlogsconflict vindt daadwerkelijk plaats tussen de mensheid en vreemde buitenaardse wezens, maar de tijd heeft de spelers in het stuk veranderd. Het conflict bevindt zich in een stadium van zinloosheid en een eindeloze visuele cirkel, te vergelijken met de eindeloze routines van de robotten. Er lijkt geen ontsnapping mogelijk uit deze spiraal en om dat toch te bereiken is er een vorm van intelligentie nodig en niet die van geautomatiseerde processen.

Voor mij was de eerste Nier een game met een ongelofelijke drukkende stemming. Waar het origineel met zijn personages en spelwereld een uiterst beangstigende en treurig ervaring op mij achterliet. Nier: Automata kiest echter een nieuwe frisse aanpak, maar bewandelt wel dezelfde weg. De game speelt zich weliswaar af in een desolate setting ver van de mensheid, maar vertelt het een erg emotioneel weemoedig menselijk verhaal, dat zelfs na het uitspelen behoorlijk wat stof geeft tot nadenken.

Nier: Automata is, zelfs meer dan het eerste deel, ontworpen om meerdere keren door te spelen. Gedurende de eerste 'playthrough' beleven we het verhaal in zijn originele vorm, de tweede playthrough laat ons hetzelfde avontuur met een ander personage spelen, maar laat het verhaal intact. Bij het opstarten van de derde playthrough breekt de narratieve structuur plotseling op en gaat het verhaal verder. Tot op dat moment is het verhaal een lineaire vertelling geweest, waarna PlatinumGames enkele plottwisten introduceert en zich daarmee voor altijd een plekje in onze herinneren heeft genesteld.

Het volledige verhaal van Nier: Automata is pas na de derde playthrough verteld. Diegenen die Nier: Automata slechts eenmaal speelt doen daar gemiddeld, afhankelijk van het aantal zijmissies, acht tot twaalf uur over. Genoeg om de wereld en de spelmechanismen van het de actie-adventure te beleven. Wie de voortgang van de personages en het plot wilt beleven moet echter meerdere malen de controller weer oppakken.

Het vechtsysteem van Nier: Automata is de typische ervaring die het team van PlatinumGames biedt en dat de ontwikkelaar daar goed in is weten fans van Bayonetta, Vanquish en Metal Gear Rising: Revengeance al tijden. We springen, zweven en vechten ons op een hoog tempo door de wereld, wervelen met meedogenlozen zwaarden, speren en handwapens door wanhopige edelmetalen en krijgen in de strijd tegen minder hulpeloze vijanden een uniek gevoel van superieure voldoening. De game speelt zo goed dat het zelfs als een pure 2D vechtgame niet zou misstaan. Echter is Nier: Automata veel meer dan dat.

Het is daarbij ook een klassieke shoot 'em up met buitengewoon moeilijke bullethellgameplay. Het is ook een platformgame met een sidescrolling-perspectief, die speelt met verschillende perceptieveranderingen. PlatinumGames heeft een wilde greep gedaan uit verschillende genres en geeft daarmee de kans voor bizarre ideeën, die in Nier: Automata volledig tot hun recht komen. Tijdens de tweede playthrough krijgen we bijvoorbeeld de mogelijkheid om de machines te lijf te gaan als een heuse twin-stick shooter met minimalistische graphics. Deze 'mini-game' is zo gestroomlijnd en afgewerkt dat het lijkt alsof er ongelofelijk veel werk de hele game is gestoken.

Zoals eerder vermeld horen we bij de androïdes. Ons speelbare personage is een vrouwelijk model getiteld 2B. Door gebruik te maken van zogenaamde plug-in chips is het mogelijk te upgraden. Het upgrade-systeem varieert van eenvoudige offensieve en defensieve verbeteringen tot het installeren van automatische subroutines (als is dit alleen mogelijk om lagere moeilijkheidsgraden), die er voor zorgen dat er automatisch ontweken wordt of vijanden automatisch bestookt. De hud biedt bovendien de mogelijkheid om alles aan te passen. Het zijn immers onderdelen van het systeemgeheugen en zijn daardoor ook uit te schakelen of te configureren. Wie zich irriteert aan de balkjes of de cijfers die schade tonen kan deze uitzetten en in plaatst daarvan bonuseffecten inbouwen.

Dit concept gaat zelfs zover dat er bij het doodgaan het systeem wordt hersteld in een terminal en de plug-in chips weer opgehaald moeten worden. Dit zogeheten Reliquiar-systeem maakt het mogelijk om organen uit oude eerdere lichamen te halen of deze en om tijdelijke bondgenoten weer te wekken. Dit zorgt een beetje voor een Dark Souls-gevoel in de game, verliezen we een volledige chipset als we er niet inslagen om de eerste poging ons lichaam te reactiveren. Waar Nier: Automata echter niet over een automatische save-optie beschikt is dat bijna nooit een echt probleem. Van frustratie is vrijwel zelden sprake.

De presentatie van Nier: Automata is grotendeels eenvoudig en bijna ouderwets te noemen. Natuurlijk met enige uitzonderingen. De wereld ziet er somber en uitgeput uit, dat merken we vanaf de eerste minuten in de frisse lucht. Dat maakt het verkennen van de verschillende regio's er niet bijzonder leuk op, maar gezien de ongelukkige geschiedenis is dat begrijpelijk en authentiek. De gebieden zijn overwegend vrij generiek en de charme in de game komt door het slimme gebruik van perspectief en de integratie van nieuwe genres. Met name het begin gebied is mij bijzonder goed bevallen doordat het gedurende de game een behoorlijke verandering doormaakt en de vorm daardoor fors verandert.

De muziek in Nier: Automata is een grandioze prestatie. De soundtrack is fenomenaal uitgevoerd, omdat PlatinumGames enkele erg toffe ideeën toepast. Zo gebruikt het bijvoorbeeld flegmatisch herhalende machinegeluiden uit de gesprekken van de robots om een doldwaas lied in te starten. Hoe langer we spelen hoe meer variatie sommige stukken krijgen, daarbij verandert vaak slechts één element van een lied. Dit is echter zo goed gedaan dat het vaak exact de juiste aangrijpende toon is die Nier: Automata zo bijzonder maakt. Fans van het origineel zullen het zondermeer ook waarderen dat er enkele bekende stukken zijn geherinterpreteerd door de machines. De game is een lust voor het oor.

Nier: Automata is een unieke game, niet alleen door het constante wisselspel dat PlatinumGames speelt tussen genres en perspectieven, maar vooral omdat het iets veel groters neerzet dankzij de achterliggende ideeën. Ik ben in het echt geen super optimistisch persoon en waarschijnlijk voel ik me daarom zo thuis in de denkwereld van ontwikkelaar Yoko Taro. Alhoewel het beangstigende goed voelt om de robots tot elektronisch schroot te verwerken, bereikt Nier: Automata juist door zijn emotionele verhaal en de gepijnigde sfeer een zeer bijzondere plek tussen de rpg's.